Home » Oplossingsgericht coachen

Oplossingsgericht coachen

Als coach begin je gesprekken met coachees met 'best hopes'. Je stelt bijvoorbeeld de vraag: "Waar hoop je op?". Op die manier zorg je ervoor dat de coachee direct 'out of the box' gaat denken en dat de gesprekken die je met hem of haar voert, focus of richting krijgen. 

Bij oplossingsgericht coachen ontkoppel je het probleem en de oplossing. Daardoor maak je de weg vrij voor de creativiteit van de coachee.
oplossingsgericht-coachen

Oplossingsgericht coachen met het 5 stappenmodel

De definitie van ‘to coach’ is ‘dat je mensen brengt van de plek waar ze nu zijn, naar de plaats waar zij willen zijn’.

Oplossinggericht coachen gaat er vanuit dat coachees:

  • Via de juiste vragen van de coach, zelf kunnen ontdekken 'waar ze naar toe willen',
  • Over een veelheid aan vaardigheden, ideeën en andere competenties beschikken,
  • Deskundig, veerkrachtig en vindingrijk kunnen zijn.

Kijk dus niet al te veel naar wat er niet goed gaat; probeer daar ook geen verbeteringen in aan brengen. Kijk vooral naar het doel of de richting. 

Wat je als coach wilt leren is de discipline om een aantal dingen juist niet te doen. Je gaat wel op zoek naar de 'veranderingstheorie' van de coachee. Die is veel belangrijker dan je eigen theorieën en oplossingen. Vanuit een nieuwsgierige en soms zelfs ‘niet wetende’ houding, blijf je bewust een stap achter je cliënt. Ofwel: 'Leading from one step behind'. Van daar uit help je hem zelf te sturen. 

Je tikt als het ware steeds op de schouder van de coachee en vraagt hem welke richting hij op wil. Natuurlijk ga je problemen die mensen ervaren, niet uit de weg. Je geeft erkenning voor deze problemen. Daarna zet je de coachee weer op een oplossingsgericht spoor. In dit cyclische proces maak je in 'elke ronde' gebruik van de feedback die de coachee je geeft. 

Waar begin je en hoe eindig je? Het 5 stappenmodel geeft de oplossingsgerichte coach houvast. Steeds bepaalt de feedback van de coachee hoe snel en hoe ver je kunt gaan.
 
1. Contact maken (alliance) en het belang van feedback
  1. Je begint positief met een Ja-set aan vragen. Je eerste vraag kan zijn: "Bent u mevrouw Jansen?".
  2. Je koppelt het belang van feedback aan een meting, bijvoorbeeld de Outcome Rating Scale (ORS). Op die manier deel je de regie met de coachee.
  • Je zegt bijvoorbeeld: “Deze uitkomst helpt me te kijken of en hoe ik jou goed kan helpen"
  1. Je bespreekt de score, de grafiek en de veranderingen waar de coachee voor staat 
  2. Je maakt kennis met de coachee, los van het probleem. Je vraagt bijvoorbeeld:
  • “Noem eens twee dingen waar je goed in bent”
  • “Hoe breng je de dag door”?
  1. Samen met de coachee onderzoek je het probleem
  • Wat negatief is (ofwel: niet, minder) buig je om naar positief (wel, meer). Je vraagt: “Dus u wilt graag….”
  • De emotie (amygdala) erken je. Ook vraag je hoe de coachee met de situatie is omgegaan (coping). Je zegt bijvoorbeeld: “Dat zal niet altijd gemakkelijk zijn geweest”, “Hoe heeft u dat volgehouden”? of: “Wat hielp nog meer?"

2. Doelverheldering
  1. 'Best hopes' na dit gesprek:
  • “Waar hoop je op”?
  • “Stel….”
  • “Dus u bent helemaal tevreden als…”
  • “Wat moet er vandaag gebeuren zodat u kunt zeggen: Dat was de moeite waard”?
  1. De gewenste situatie exploreer je bij oplossingsgericht coachen verder met behulp van de wondervraag. Vraag de coachee de verschillen en kleine veranderingen te visualiseren; hoe concreter zijn beeld is, hoe beter. Kijk goed naar de ogen van de coachee: kijkt hij omhoog, dan lukt het hem een beeld te vormen.
  1. Vraag door naar details en interacties:
  • “Wie zal dat als eerste merken”?
  • “Welk verschil zal hij of zij opmerken?"

3. Verbinden met (kleine) successen uit het verleden
Je vraagt: “Wanneer vonden in het verleden delen van het wonder plaats? Hoe zag het er uit? Wat maakte het tot een succes?"

4. 'Schalen' van de toekomst
  1. Bij oplossingsgerichte coaching formuleer je de toekomst of het recente heden positief en op een schaal van 0 tot 10. Je doet dit met de coachee zelf. Je  vraagt bijvoorbeeld: “Hoe vrolijk voelde je je afgelopen week op een schaal van 0 – 10?". Vraag naar:
  • Ontspanning
  • Rust
  • Geluk
  • De dag na het wonder
  • Energie
  • Assertiviteit
  • Invloed
  • Contact
  • Communicatie
  • Het gevoel samen te zijn
  1. Vraag door naar details:
  • “Wat zou het verschil zijn als de positieve ervaring 10% krachtiger is?"
  • “Hoe ziet een 7 er uit, wat doe je dan anders?"
  1. Vraag door naar interacties:
  • “Welk klein verschil zal je partner, je vriend of buurvrouw merken?" 

5. Afronden oplossingsgericht coachen
A. Feedback aan de coachee:
  • Geef complimenten en erkenning
  • Vraag hem wat hij mee neemt uit het gesprek met jou
  • Vraag wat de coachee de komende tijd anders gaat doen. Vraag bijvoorbeeld: “Let op wat er komende week beter gaat”. “Beeld je een dagdeel in dat je voor een 7 plezier hebt; kijk vervolgens of en hoe je omgeving anders op je reageert”.
B. Feedback voor jou als coach:
  • Vraag aan de hand van de Session Rating Scale om feedback. Hoe deed je het als coach, denk aan: luisteren, onderwerpen die je besprak en je aanpak. Vraag vervolgens wat je de volgende keer beter (niet) kunt doen.
  • Bedank voor de feedback
 
Wil je ook leren om efficiënt en oplossingsgericht te coachen? Schrijf je dan op deze site in voor de training of vraag een offerte aan voor een training op maat.